Tre Trúc Sơn

Thứ Sáu, 13 tháng 5, 2016

Xây dựng bằng tre

Nhiều nghiên cứu đã cho thấy tre có nhiều lợi thế hơn trong cuộc đua với các vật liệu xây dựng cổ điển để trở thành vật liệu đem lại nhiều tiện ích nhất cho đời sống và môi trường. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp nhiều hơn những thông tin về loại vật liệu được gọi là “thép xanh” này.

Kiến trúc sư sử dụng tre nổi tiếng nhất là Simón Vélez, người Colombia, sinh năm 1949. Năm 2000, tại triển lãm quốc tế Hanover (Đức), ông và người đồng sự Marcelo Villegas – tác giả cuốn sách New bamboo: architecture and design xuất bản năm 2003 – đã trưng bày một tòa nhà vòm rộng 1.800m2 được xây dựng với 4.000 cây tre loại lớn, tuân thủ mọi tiêu chuẩn xây dựng của nước Đức.

Ngày 16.12.2009, ông đã nhận giải thưởng lớn của quỹ Hoàng thân Claus vì văn hoá và phát triển (Prince Claus Fund for Culture and Development, Hà Lan), trị giá 100.000 euro, vì những công trình sáng tạo chứng minh tre là một vật liệu xây dựng hiện đại và bền vững.

Căn nhà hoàn toàn bằng tre đầu tiên

Tháng 6.2009, Bambou Habitat (một tổ chức tư nhân tại Pháp) cho biết đã hoàn thành căn nhà hoàn toàn bằng tre đầu tiên đáp ứng các chuẩn chống động đất và chống bão. Căn nhà được xây dựng trên đảo Martinique (thuộc Pháp) ở vùng biển Caraibes (Trung Mỹ), sẽ là trụ sở của hội Phát triển cây tre trên đảo Martinique.

Những thử nghiệm để công nhận các chuẩn này do viện Công nghệ rừng và gỗ FCBA (Institut de Technologie Forêt Cellulose Bois et Ameublement) tiến hành. Theo Bambou Habitat, nhà bằng tre có độ bền vững không thua kém gì các nhà gỗ. Ở Nhật, có những căn nhà tre tuổi thọ hơn 200 năm. Ở Việt Nam, người ta cũng biết rằng có nhiều cấu trúc cổ truyền bằng tre chưa qua xử lý đứng vững được hơn 50 năm. Những kỹ thuật xử lý và xây dựng hiện đại cho phép bảo vệ căn nhà tốt hơn nhiều đối với thời tiết thất thường, côn trùng và thời gian.

Tre có những đặc tính tự nhiên chống bão xoáy và Bambou Habitat đã phát triển một sản phẩm bằng tre được xử lý có thể chịu được gió xoáy có vận tốc lớn hơn 230km/h. Khẳng định này được đưa ra sau những đo đạc trong phòng thí nghiệm với những điều kiện ràng buộc tương đương với gió mạnh hơn nhiều, nhằm đáp ứng các chuẩn mực chống bão xoáy của châu Âu, nhất là trong điều kiện các vùng đảo ở Trung Mỹ. Mặt khác, mọi thử nghiệm đều cho thấy nhà bằng tre chịu đựng tốt các rung động do động đất gây nên. Điều này dễ hiểu, do tính uốn được của tre.

Tuy nhiên Bambou Habitat tiếp tục hợp tác với FCBA để chính thức được công nhận chuẩn chống động đất này. Hiện Bambou Habitat đã xây dựng hơn 200 căn nhà bằng tre, với những tấm ván tre được bảo đảm chất lượng trong 20 năm. Theo luật Xây dựng của Pháp, các căn nhà được bảo đảm mười năm đối với các khâu xây dựng có thể làm công trình bị lung lay, đổ vỡ. Những tấm ván tre xây nhà của Bambou Habitat, cũng như của công ty Mỹ Bamboo Technologies được làm từ Việt Nam.

Vật liệu xây dựng trong tương lai

Không chỉ dễ uốn, tre thực ra còn rất cứng (hơn gỗ sồi 27%), và được mệnh danh là “thép xanh”, với những đặc tính cơ học phù hợp cho xây dựng hơn nhiều so với các loại gỗ. Tuy nhiên, tre lại có hình ống, với tiết diện không đều, không dễ sử dụng. Hiện có rất nhiều dự án, công trình nghiên cứu tre dưới các khía cạnh vật lý, cơ học, hoá học (chẳng hạn, vấn đề dán tre vào một vật liệu khác như gỗ để làm ra một vật liệu hỗn hợp, chủ đề của luận án tiến sĩ của Yoshiaki AMINO tại đại học Lausanne, Thuỵ Sĩ, năm 2002), sinh học (tính chất của hàng ngàn loại tre khác nhau trên thế giới), với những ứng dụng rất đa dạng. Hội nghị quốc tế lần thứ 8 về tre, họp ở Thái Lan tháng 9.2009, có hơn 70 công trình được báo cáo, trong đó có khá nhiều công trình về khoa học – công nghệ.

Gần đây, ba nhà nghiên cứu thuộc hai viện đại học Công nghệ Delft và Eindhoven (Hà Lan) P. van der Lugt, A.A.J.F. van den Dobbelsteen và J.J.A. Janssen, trong một công trình đăng trên tạp chí Construction and building Materials năm 2005, đã đánh giá tre như một vật liệu xây dựng trong tương lai cho châu Âu. Các tác giả đã so sánh tre với gỗ, bêtông và thép về các phương diện môi trường, kinh tế, kỹ thuật, và đi đến kết luận là những nhược điểm của tre hoàn toàn có thể được khắc phục, khi đó tre là vật liệu xây dựng vừa thân thiện nhất với môi trường, vừa có tính cạnh tranh cao đối với các vật liệu cổ điển.

Thứ Ba, 10 tháng 5, 2016

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng

Một cái tên của Việt Nam cũng vinh dự có mặt trong bộ tác phẩm này.

1. Trường Panayaden, Chiang Mai, Thái Lan

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 1

Ngôi trường Panyaden nằm trong khu rừng cây tại Chiang Mai, miền bắc Thái Lan nổi tiếng với việc giáo dục học sinh của họ thông qua sự kết hợp của Phật giáo và việc dạy học thông thường. Ngôi trường này được thiết kế bởi công ty kiến trúc Hà lan mang tên 24H architecture, họ đã tạo ra khuôn viên trường mô phỏng theo những chiếc lá lớn đang rụng xuống đất, tận dụng những vật liệu sẵn có trong tự nhiên tại địa phương mà vẫn giữ được sự bền vững và thoải mái. Các thanh tre tại đây được sử dụng triệt để làm những cột chống nhà và cả mái nhà tạo cảm giác hòa hợp với không gian tự nhiên hơn.

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 2

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 3

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 4

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 5

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 6

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 7

2. Nhà chi phí thấp tại Việt Nam.

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 8

Được phát triển bởi một công ty kiến trúc Việt Nam mang tên H&P, dự án nhà ở chi phí thấp này được đặt tại khu vực chịu nhiều lũ lụt tại xứ sở nhiệt đới nóng bức quanh năm. H&P đã xây dựng căn nhà đáp ứng nhu cầu cơ bản của người dân, các căn nhà đã được lắp ráp bằng cách sử dụng tiết kiệm vật liệu nhất có thể, kết hợp cùng các thanh tre, tạo ra những mối kết nối vững chắc và cấu trúc sẽ đủ mạnh để nổi khi lũ lụt tràn về. Công trình này được xây dựng với vật liệu địa phương như tre, nứa, lá và dầu tái chế, là sự kết hợp giữa những đặc điểm kiến trúc truyền thống và khoa học nhằm tạo ra một căn nhà mang bản sắc của vùng sông nước Việt Nam.

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 9

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 10

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 11

3. Bộ sưu tập đồ nội thất và tách trà làm từ tre.

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 12

Nhà thiết kế Jeff Da-yu Shi của công ty thiết kế Dragonfly đã cho ra mắt bộ đồ nội thất phòng khách làm từ tre trong tuần lễ thiết kế Bắc Kinh. Bộ sưu tập này là sản phẩm của sự bền vững chắc chắn trong nghề thủ công kết hợp cùng với những nét văn hóa và đổi mới. Mang thiết kế truyền thống của Trung Hoa, bộ đồ này là nét hài hòa pha trộn giữa thực tiễn và tính thẩm mỹ từ vật liệu đã làm nên chúng.

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 13

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 14

4. Trung tâm dạy học và vui chơi dành cho trẻ nhỏ, khu nghỉ dưỡng Soneva Kiri, Thái Lan.

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 15

Olav Bruin cùng với công ty kiến trúc 24H một lần nữa lại tạo ra một công trình kiến trúc từ tre – một trung tâm học tập và vui chơi dành cho trẻ em. Trung tâm này được đặt tại khu nghỉ mát Soneva Kiri tại quần đảo Koh Kood nằm trên vịnh Thái Lan. Nơi đây rất nổi bật vì nó tượng trưng cho biểu tượng sinh thái tại khu nghỉ dưỡng này. Trung tâm này là có cấu trúc chủ yếu làm từ tre được trồng tại địa phương và sẽ là nơi để trẻ em vui chơi, tìm hiểu, khám phá và chia sẻ cùng nhau trong môi trường thân thiện.

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 16

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 17

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 18

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 19

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 20

5. Xe đạp mini làm từ tre.

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 21

Với phần khung xe được làm từ tre, chiếc xe đạp của nhà thiết kế người Bi mang tên là Micheal Verhaeren là một phát kiến thú vị của năm ngoái. Thay cho việc sử dụng sắt hoặc nhôm, chiếc xe này được đánh giá là thân thiện hơn với môi trường và đang được nghiên cứu và đưa ra thị trường trong năm nay.

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 22

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 23

6. Ghế tròn boong tàu làm từ tre.

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 24

Sử dụng kỹ thuật tết bện kiểu châu Á truyền thống, “ghế tre” của hai nhà thiết kế Hà Lan Tejo Remy và René Veenhuizen được làm nên từ việc “dệt” gỗ sinh thái thân thiện. có kết cấu mảnh, nhẹ và rất bền, có cấu trúc giống như một chiếc ghế boong tàu khách.

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 25

7. Ghế tre nội thất của Đài Loan

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 26

Studio Scope Design tại Đài Loan đã cho ra mắt các sản phẩm ghế tre được thực hiện theo kỹ thuật thủ công truyền thống Châu Á. Sử dụng vật liệu tự nhiên – chủ yếu là tre – họ tạo các tác phẩm mà nhấn mạnh kỹ năng chế tác bằng tay của thợ thủ công Đài Loan qua đó đề cao khả năng thiết kế, tuỳ biến và phát triển của họ.
Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 27

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 27

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 28

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 29

8. “Lỗ giun” tại bảo tàng quốc gia Singapore.

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 30

Kiến trúc sư Indonesia có tên là Eko Prawoto đã cho ra mắt tác phẩm mang tên “wormhole” (Lỗ giun) tại bãi cỏ của bảo tàng quốc gia của Singapore. Được sắp đặt khéo léo và nối với nhau qua các đường hầm nhỏ, tác phẩm này được coi như là một nét đặc biệt của đường phố Singapore. Tác phẩm này vẫn sẽ được triển lãm cho tới ngày 16 tháng 2 năm nay.

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 31

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 32

9. Ghế đẩu Hàng Châu.

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 33

Bao gồm 16 lớp tre mỏng được dán với nhau, nhà thiết kế Trung Quốc Min Chen đã chế tác ra chiếc “ghế đẩu Hàng Châu”. Với độ dài mỗi miếng là 0.9 mm, phần tre được uốn cong thành một hình vòng cung và dán lại với nhau ở hai đầu. Chiếc ghế đẩu này có độ đàn hồi cao nên cũng không quá “ngại ngần” nếu người ngồi lên chiếc ghế này có hơi quá cân.
Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 34

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 34

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 35

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 36

10. Bộ dụng cụ văn phòng phẩm làm từ tre.

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 37

Nhà thiết kế Trung Quốc có tên là Yu Jian đã cho ra mắt một bộ sản phẩm các dụng cụ làm từ tre. Ông đã các đoạn thân tre rỗng có đường kính khác nhau trên cây đã tạo ra những sản phẩm phù hợp với chức năng của từng đoạn. Kết quả là họ đã có một bộ dụng cụ đa năng có tính thẩm mỹ cao gồm có các sản phẩm như USB, đồng hồ để bàn, dập ghim…

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 38

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 39

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 40

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 41

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 42

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 43

Tổng hợp 10 tác phẩm làm từ tre ấn tượng nhất trong năm 2013 44